مقایسه آسانسور کششی و هیدرولیکی

یکی از مهمترین سؤالاتی که برای بسیاری از مهندسین ساختمان و معماران بوجود می آید اینست که آسانسور کششی بهتر است یا هیدرولیک؟

در واقع پاسخی برای این سؤال وجود ندارد چراکه اصولاً کاربرد این آسانسورها با توجه به شرایط ساختمان متفاوت است و بر اساس شرایط ساختمان می توان تصمیم به انتخاب سیستم کششی یا هیدرولیک گرفت، بنابراین اصولا این دو سیستم قابل مقایسه نیستند.

به عنوان مثال در صنعت آسانسور اگر شما فضای کافی برای نصب آسانسور ندارید، اگر می خواهید در طراحی معماری، آسانسوری کاملاً شیشه ای داشته باشید، اگر محل موتورخانه ای که برای آسانسور در نظر دارید در فاصله دورتری از آسانسور است و یا اگر سرعت سروی سدهی برایتان اهمیت زیادی ندارد و نهایتاً اگر ساختمان شما کمتر از 5 طبقه و کم ترافیک است، آسانسور هیدرولیک انتخاب مناسبی است. اگر آسانسور با ظرفیتهای بسیار سنگین( بیش از 5/2 تن) نیاز دارید باز هم آسانسور هیدرولیک انتخاب مناسبی است. 

آسانسورهای کششی دارای سرعت بسیار بیشتر با قابلیت استارت در ساعت بیشتر ، مناسب برای نصب در کلیه ساختمانهایی که شرایط بالا را ندارند و نیز دارای حجم ترافیک سنگین و با هر تعداد طبقه از 2 طبقه به بالا.

در اینجا مطرح میشود که آیا آسانسور هیدرولیک ایمنی بیشتری از آسانسور کششی دارد؟
پاسخ این است که آسانسورهای هیدرولیک با جک های مستقیم از زیر امنیت بیشتری دارد ولی ایمنی نوع بکسل دار آسانسورهای هیدرولیک با آسانسورهای کششی یکسان است.

آسانسور هیدرولیک

• در آسانسورهای هیدرولیک قدرت اصلی که باعث حرکت عمودی کابین آسانسور به بالا یا پایین می شود از یک جک (پیستون) بالا یا پایین برنده بهمراه موتور تامین کننده قدرت ( پاوریونیت) تشکیل شده است

  روش کلی کار آسانسور هیدرولیک بدین صورت است که چرخیدن موتور در پاوریونیت باعث می شود دستگاه تلمبه ، روغن را از مخزن به سیلندر پمپاژ کرده و سپس با پر شدن ظرفیت سیلندر، روغن با فشاری که در آن ایجاد می شود کابین و پیستون را به طرف بالا به حرکت در می آورد. البته زمانی که کابین آسانسور به طبقه مورد نظر می رسد سیستم مرکزی کنترل آسانسور به موتور سیگنالی برای قطع شدن پمپاژ روغن ارسال می کند که با اینکار کابین آسانسور در طبقه مربوطه می ایستد. همچنین برای پایین آمدن کابین نیز کار بدین صورت است که سیستم مرکزی کنترل به دریچه فرمان سیگنالی میفرستد که باز شود و در واقع حرکت راحت روغن در سیستم فراهم گردد و سپس سنگینی کابین موجب می شود که به پیستون(جک) و سپس به سیلندر فشار وارد شده و سپس روغن از دریچه به مخزن باز گردد و پس از آن برای توقف در یک طبقه در زمان توقف سیستم کنترل مرکزی دستور بسته شدن به دریچه را ارسال می کند و طبیعتا جریان یافتن روغن متوقف شده و کابین آسانسور در حرکت خود به سمت پایین می ایستد. با توجه به این ساختاری که عرض شد میتوان نتیجه گرفت که آسانسورهای هیدرولیک معمولا برای برای انتقال وزن ها و ظرفیت های بالا و البته در طول مسیر پایین مورد استفاده قرار می گیرند

آسانسور های گیرلسی یا mrl

این آسانسور های جدید مزایای بیشماری دارد که به مهمترین آنها اشاره می شود:

عدم نیاز به موتورخانه
فرایند نصب سریع آسانسور
سازگاری با محیط زیست
کم حجم بودن قطعات و لوازم
کاهش هزینه های ساخت و ساز ساختمان
انجام سرویس راحت
سترسی آسان نصاب به همه تجهیزات به دلیل در دسترس بودن همه در داخل چاه آسانسور.
(در صورتیکه در آسانسورهای قدیمی، نصاب باید به طور مداوم بین چاه آسانسور و موتورخانه در تردد باشد، و امان از ساختمانهایی که دسترسی به موتورخانه مثل گذشتن از هفت خوان رستم بود و هست. تصور کنید برای تنظیم لول کابین، اگر نصاب دست تنها باشد، چند بار این مسیر پر پیچ و خم را طی کند، البته این فقط یک نمونه از مشکلات آسانسورهای کششی می باشد)
حذف سیستم ترمز لنتی که عملا در بهبود حفظ محیط زیست موثر است.
کاهش هزینه تعویض پی درپی لنت ترمز آسانسور هم یکی دیگر از مزایای آسانسورهای جدید می باشد.
در آسانسور (MRL) به دلیل انتقال سیستم محرک آسانسور بر روی ریلها، از ریلهای قوی تری استفاده می شود. یک نوع جدید آسانسور (MRL) توسط شرکت آسانسور و پله برقی اوتیس به بازار عرضه شده با نام: (Gen2) که به جای استفاده از کابلهای سنتی(سیم بکسل) از تسمه های فولادی ۳ میلیمتری با پوشش پلی اورتان بهره می برد، که این تسمه ها به مراتب قوی تر از سیم بکسل می باشد.

ضمن اینکه با وجود تسمه های فولادی پلی اورتان دیگر نیازی به روغنکاری های مداوم نمی باشد، و این موضوع جدای از صرفه اقتصادی، کمک بزرگی به سلامت و حفظ محیط زیست می کند.

این محصول هم جرئی از همان پروژه بسته سبز می باشد. با توجه به تکنولوژی این آسانسور، ضمن حرکت بسیار نرم و بی صدا، مصرف انرژی را نیز بسیار کاهش داده که در این وانفسای گرانی برق این پدیده بسیار مورد توجه قرار کرفته است.

همچنین با حذف موتورخانه آسانسور در بالای چاه آسانسور، دست مهندسان و معماران طراح ساختمان را در عرضه نقشه های مناسب ، و بدون موتورخانه مزاحم (به دلیل اینکه برآمدگی اطاق یا همان موتورخانه در بالای سقف آخرین توقف همیشه در طراحی ها این اطاق مشکل ساز بود.) باز گذاشته و دیگر نیازی نیست برای گم کردن این اطاقک در راس ساختمان چاره اندیشی کنند.

این آسانسور نسبت به آسانسور هیدرولیک هم مزایای قابل توجهی دارد، در آسانسورهای هیدرولیک برای استقرار سیستم محرک آن (Power Unit) نیاز به اطاقکی دارد که نباید فاصله چندانی با چاه آسانسور داشته باشد، و همچنین روغن مصرفی سیستم هیدرولیک، که بجز هزینه های مکرر تامین روغن، نشت تدریجی روغن و تخلیه روغن، باعث انتقال روغن به زمین کف چاه آسانسور شده و با آلوده کردن تدریجی خاک، آلودگی محیط زیست را همراه دارد. بی جهت نیست، آسانسور (MRL) در حال تبدیل شدن به یکی از محبوبترین آسانسورها در آمریکا می باشد. این استقبال به حدی است که این آسانسور در حال در یافت کد ملی است.

سیستم تعلیق آسانسور

وسایل تعلیق کابین و وزنه تعادل که می تواند سیم بکسل فولادی و یا زنجیر باشد
وسیله رانش که محرک آسانسور است و شامل: موتور الکتریکی – گیربکس – ترمز – فلکه کششی و یا دنده زنجیر – شاسی ماشین – کوپلینگها ، محورها ، یاتاقانها می باشد.
کابین که مسافرین و یا بار را حمل می کند ، شامل یوک، که چهارچوبی فلزی است و کابین ازطریق آن به سیستم تعلیق متصل می شود ، کف کابین که بار را نگهداری می کند و بدنه کابین به کف متصل است .
وزنه تعادل که برای جبران وزن کابین و قسمتی از ظرفیت بکار می رود
چاه آسانسور: این فضا قسمتی یا تماما پوشیده است و از کف چاله تا سقف ( کف موتورخانه ) ادامه دارد در این فضا کابین و وزنه تعادل حرکت می کنند و شامل ریلهای راهنما برای کابین و وزنه تعادل و درهای طبقات و ضربه گیر در کف چاه می باشد.
سیستم ایمنی: یک وسیله مکانیکی است که در صورت بروز هر گونه خرابی ، یا شل شدن سیم بکسل( زنجیر تعلیق) وسیله توقف و نگاه داشتن کابین و یا وزنه تعادل در روی ریل راهنما می باشد و اگر سرعت کابین در جهت پائین رفتن از مقدار مشخص شده ای تجاوز کند این مکانیزم عمل می نماید ، عملکرد این مکانیزم توسط گاورنر که معمولا در موتور خانه است شروع می شود.
ضربه گیرها: کابین یا وزنه از حدود تعیین شده در چاهک گذشته و امکان برخورد با کف چاهک پیش آید این وسیله از برخورد خشن جلوگیری می نماید . ضربه گیر ممکن است از جنس پلی اورتان ، فنر یا نوع روغنی انتخاب شود که بستگی به سرعت اسمی داشته و طوری طراحی می شود تا انرزی جنبشی کابین یا وزنه تعادل را جذب کرده ( نوع فنری ) و یا مستهلک نماید.
تجهیزات الکتریکی: که شامل امکانات ایمنی و روشنایی نیز می گردد .
موتور و گیربکس بالا بر: موتور و کاهنده های بدون چرخ دنده معمولا برای سرعت های بیشتر از ۲.۵ متر بر ثانیه استفاده میشود در حالیکه برای سرعت های کمتر ، از گیربکس های دارای چرخ دنده استفاده می شود قبلا از گیربکس با چرخ دنده های ساده استفاده می شد ولی با پیشرفت روش های طراحی و تولید ، چرخ دنده های حلزونی یک استاندارد قابل قبول مورد استفاده در گیربکس آسانسورها شد .
ترمزها: در صورت قطع برق یا قطع برق سیستم کنترل ، سیستم ترمز آسانسور باید به طور اتوماتیک عمل کند. لذا از ترمز های اصطکاکی الکترو مغناطیسی استفاده می شود .اگر کابین با ۱۲۵% بار نامی خود در سرعت معمول خود حرکت کند ، ترمز ها باید قادر به توقف کامل سیستم باشند و بلافاصله سیستم را در حالت ساکن نگهدارند . ترمز باید توسط فنرهای فشاری و یا نیروی وزن عمل کند . ترمز توسط الکترومغناطیس و یا الکتروهیدرولیک باید باز شود . اگر جریان برق قطع شود باید حداقل دو وسیله مستقل الکتریکی کنترل کننده داشته باشد . در صورت قطع جریان برق ، ترمز باید بلافاصله عمل نماید . هنگامیکه موتور گیربکس با یک وسیله دستی اضطراری مجهز باشد ترمز باید طوری طراحی شده باشد که توسط دست بتوان آن را باز کرد و با فشار دائمی توسط نفر این ترمز باز بماند .

مگنت آسانسور

مگنت درب آسانسور

وسیله ای است که از یک سیم پیچ مغناطیسی ، یک اهرم و یک جک تشکیل شده و بر روی کابین و طرف قفل ایمنی درب زبقات نصب می شود .
به این صورت که قفل درب هنگام رسیدن به طبقات با فشار این مگنت باز می شوند .
هرگاه کابین مقابل طبقه ای که در آن توقف دارد برسد ، مگنت درب باز کن هم زمان با آسانسور از کار افتاده و اهرم آن که تحت فشار جک عمل می کند اهرم قفل را به عقب رانده و زبانه قفل از لنگه در بیرون آمده و اجازه باز شدن درب را می دهد .
این سیستم به ۲ شکل در آسانسور ها وجود دارد .

مگنت دربازکن

1. مگنت درب بازکن
2. این سیستم به دو شکل در آسانسور ها وجود دارد
3. درب های معمولی لولایی
4. درب های اتوماتیک کشویی ، تلسکوپی

قطعات آسانسور

فلکه هرز گرد آسانسور

هنگامی که فاصله ی مابین کابین و کادر وزنه و یا سیم بکسل های متصل به آنها بیشتر از طول فلکه ی کشش موتور باشد و این فلکه نتواند زاویه ی مناسبی برای سیم بکسل ها ایجاد کند از این فلکه برای به وجود آوردن اصطکاک میان کابل و فلکه ها و همچنین ایجاد تناسب زاویه سیم بکسل ها ( زاویه آلفا ) استفاده می شود.

پارامترهای یک فلکه هرزگرد در آسانسور عبارتند از : قطر فلکه هرزگرد ، تعداد شیارهای فلکه هرزگرد ، نوع شیارهای فلکه هرزگرد . پارامترهای فلکه هرزگرد آسانسور می بایست با موتور آسانسور هماهنگ باشد. بنابراین هنگام خرید فلکه هرزگرد ، نوع موتور باید مشخص باشد. همچنین قطر فلکه هرزگرد می بایست حداقل چهل برابر قطر سیم بکسل کششی باشد. فلکه های هرزگرد چدنی به دلیل قابلیت خوب ریخته گری ، استحکام فشاری بالا ، مستهلک ارتعاش ، خواص لرزش خوب ، قابلیت حرکت یا ایست اضطراری دورانی و همچنین مقاومت بالا در برابر خوردگی های ناشی از نصب غلط ، محبوبیت بیشتری دارند.

سیم بکسل

 وظیفه اتصال بین کابین ووزنه را دارد که این اتصال از روی کابین شروع شده و به دور موتور و فلکه هرزگرد و سپس به کادر وزنه وصل می‌شود.

 

گاورنر آسانسور

گاورنر آسانسور وسیله ای برای کنترل حرکت کابین می باشد.اگر آسانسور یا بالابر بیش از اندازه سریع حرکت کند، ترمز ایمنی توسط این قطعه به کار می افتد. اغلب، سیستم گاورنر در نزدیکی فلکه کشش، جایی در بالای چاه آسانسور نصب می شود. سیم بکسل آن دور دو فلکه ( یکی بالای چاه و یکی پایین چاه ) کشیده شده و به کابین وصل شده است و با کابین بالا و پایین می رود؛ پس اگر سرعت کابین زیاد شود سرعت آن هم زیاد می شود.

گاورنر به دو بازوی بازشونده قلاب مانند ( بازوهای فلزی سنگین) تجهیز شده که به محیط فلکه پین شده اند. نصب این بازوها به صورتی است که آزادانه می توانند به پیش و پس گاورنر تاب بخورند گرچه در بیشتر مواقع با یک فنر تحت فشار، نگه داشته شده اند.

انواع بالابر

دسته بندی بالابرها بر اساس قابلیت حرکتی آنها

۱- بالابرهای ثابت (Fixed Platforms): از بالابرهای ثابت برای جابجایی بار در محل های مختلف استفاده می شود. از بالابر ثابت به عنوان بالابرهای پارکینگی خودروبر، بالابرهای صنعتی در کارخانه ها و انبار ها برای جابجایی مواد اولیه و یا کالا و حتی به عنوان بالابر مغازه در فروشگاه ها استفاده شود. بالابرهای ثابت هیدرولیکی می توانند از نوع بالابر آکاردئونی، بالابر با جک عمودی، بالابر مفصلی، بالابرهای کابلی، بالابر های زنجیری و یا ترکیبی از انواع آن باشند. با اضافه کردن اتاقک، حفاظ و سیستم های ایمنی از بالابرهای ثابت به عنوان بالابر نفری هم استفاده می شود. گاها در مواردی که آسانسور نمی تواند نصب شود و یا ظرفیت و هزینه آن اجازه نمی دهد از بالابر های ثابت استفاده می شود. در این میان بالابرهای هیدرولیکی ثابت با مکانیزم قیچی (آکاردئونی) ایمن ترین آنها و بالابرهای کابلی به دلیل احتمال قطع کابل، خارج شدن از قرقره وینچ و یا گیر کردن اشیا و اندام بدن میان کابل و وینج، خطر آفرین ترین آنها به حساب می آید. چهار دسته اصلی بالابرهای ثابت عبارتند از:

آسانسور هیدرولیک

نمای یک آسانسور هیدرولیک

اخیراً آسانسورهای هیدرولیکی نیز جای خود را در بین کاربران خانگی باز کرده‌اند. در اروپا بیش از ۷۰ درصد از آسانسورهای زیر ۵ طبقه هیدرولیک استفاده می‌شوند که از محاسن این نوع آسانسورها می‌توان به نرمی حرکت در استارت اولیه؛ خرابی و استهلاک بسیار کم؛ سهولت در عیب‌یابی و تعمیر؛ ایجاد آسانسورهای زیبا و شیشه‌ای به دلیل حذف کادر وزنه و سیم بکسل؛ احتیاج به سازه سبک؛ عدم نیاز به موتورخانه در پشت بام؛ ایجاد آسانسورهای باربر و سنگین با تناژ بالا و زیبایی بام خانه و همچنین تراز شدن دقیق آن در طبقات اشاره نمود اما از محدودیت‌های استفاده از این نوع آسانسورها می‌توان به محدودیت در ارتفاع و کندی نسبی سرعت آن‌ها و تنها قرارگیری در چاهک را اشاره کرد. (البته امروزه با استفاده از درایو و سیستم خنک‌کننده می‌توان به سرعت ۱ متر به صورت معمول دست یافت. آسانسورهای هیدرولیک با موتور الکتریکی و پمپ فشار روغن و جک هیدرولیک کار می‌کنند.